Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2020

"Φρεσκάδα και ευρηματικότητα" - Τι έγραφε ο Γιώργος Ε. Παπαδάκης για τον πρώτο δίσκο του Θέμου Σκανδάμη




Φρεσκάδα και ευρηματικότητα

Θέμος Σκανδάμης: Μακροβούτι 

Παραγωγή: Καθρέφτης


Δεκαπέντε τραγούδια του πρωτοεμφανιζόμενου στη δισκογραφία Θέμου Σκανδάμη, που ερμηνεύουν ο ίδιος, η Σταυρούλα Παυλίκου και η Μάρθα Φριντζήλα. Η πρώτη, μα και η δεύτερη εντύπωση είναι πως έχουμε μια εργασία που αποπνέει φρεσκάδα, ομορφιά και πρωτοτυπία. Ο νέος μουσικός δείχνει να έχει γνώση και ταλέντο. Ως προς το πρώτο λαμβάνουμε, πιστεύω, κάποια ιδέα διαβάζοντας δυο - τρεις γραμμές από το βιογραφικό που δημοσιεύει: «...βρέθηκε στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. [...]. Στη συνέχεια σπούδασε θέατρο στη σχολή του ΝΕΘ και έπαιξε σε διάφορες παραστάσεις κυρίως ως μέλος της ομάδας "Δρόμος με Δέντρα" [...]. Παράλληλα έπαιξε μουσική για παραστάσεις θεάτρου και θεάτρου σκιών, βιοπορίστηκε ως μουσικός σε διάφορες ταβέρνες των Αθηνών».

Το «φιλολογικό» περιεχόμενο των τραγουδιών περιστρέφεται γύρω από θέματα συνήθη μεν (ο αιωνίως και τυμπανίως αναξιοπαθών, όσο και παντοδύναμος, έρωτας, ο ίδιος ο ουράνιος Παντοδύναμος, ο πανδαμάτωρ χρόνος), αλλά με έναν τρόπο κι ένα πνεύμα παιγνιώδες, ενίοτε σουρεαλιστικό, ίσως ανατρεπτικό, σαφώς όμως σκωπτικό, που καταφέρνει, πιστεύω, να «συλλάβει» αμέσως το ενδιαφέρον του ακροατή.

Ωστόσο, η δύναμη του νεαρού συνθέτη τραγουδιών βρίσκεται στη μουσική. Οχι τόσο στη μελωδική διευθέτηση του λόγου (χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν τα καταφέρνει καλά και σ' αυτό) όσο στη μελοποιία καθ' εαυτήν και στον τρόπο που υλοποιείται και παρουσιάζεται από τα μουσικά όργανα (αυτό που χωρίς σεμνότητα και ταπεινότητα μερικοί μουσικοί της τρέχουσας ελαφροεμπορικής δισκοπαραγωγής ονομάζουν «ενορχήστρωση», ποζάροντας δίπλα σε... συναδέλφους τους, όπως ο Ραβέλ, ο Κόρσακοφ, ο Ντεμπισί, ο Μπερλιόζ και τόσοι άλλοι).

Το μελωδικό υλικό συνολικά το χαρακτηρίζουν η φρεσκάδα, η ευρηματικότητα, η πρωτοτυπία και κυρίως η προσωπική σφραγίδα του δημιουργού. Παρά τις πλάγιες ή ευθείες αναφορές σε διάφορα είδη και στιλ, τα οποία φαίνεται ότι έχουν επηρεάσει τον τραγουδοποιό, η παρουσία μιας άλλης, διακριτής τεχνοτροπίας είναι σαφής. Ο νέος μουσικός φαίνεται πως έχει αφομοιώσει με τρόπο δημιουργικό την ακουστική του εμπειρία και πιστεύω πως δεν είναι λανθασμένη η εντύπωσή μου πως η γενική εικόνα της μουσικής που φιλοτεχνεί ο Σκανδάμης βρίσκεται σε ειλικρινή διάλογο με τη λαϊκή παράδοση.

Σε αυτά τα θετικά ας προσθέσουμε και κάτι λιγότερο θετικό, όπως το γεγονός ότι, ως τραγουδιστής, ο συνθέτης δεν πιάνει και τόσα πολλά... ψάρια. Η ευρέως διαδεδομένη δοξασία πως τάχα οι συνθέτες είναι οι πιο κατάλληλοι ερμηνευτές των τραγουδιών τους δεν είναι παρά κενός λόγος, εκτός κι αν ένας τραγουδιστής είναι και συνθέτης. Ο Θέμος Σκανδάμης όμως δεν είναι τραγουδιστής και το αποδεικνύει. Γι' αυτό και αδικεί τα τραγούδια του (άλλα λίγο κι άλλα πολύ). Για παράδειγμα το πολύ ωραίο (και θεατρικό όπως τα περισσότερα) «Να 'χα φτερά» υπέστη μια περιληπτική και δύσκαμπτη ερμηνεία, ενώ ένας μάστορας τραγουδιστής θα μπορούσε να το φωτίσει περισσότερο.

Εκ των τριών τραγουδιστών το... πρώτο βραβείο παίρνει, κατά τη γνώμη μου, η Σταυρούλα Παυλίκου (αξιώθηκε μόνο δύο τραγουδιών) ιδιαιτέρως για την ερμηνεία της στο τραγούδι «Ολομόναχοι μαζί», ένα από τα πιο καλά του δίσκου, που γι' αυτό, ίσως, τοποθετήθηκε τελευταίο στη σειρά, ώστε ν' αφήνει καλές εντυπώσεις στους ακροατές που θα ακούσουν το δίσκο απ' την αρχή του ώς το τέλος του.

Το ένθετο βιβλιαράκι θα μπορούσε να είναι λίγο πλουσιότερο και πιο καλαίσθητο. Η ηχογράφηση, τέλος, πολύ καλή, όπως οι περισσότερες του Γιάννη Παξεβάνη που την υπογράφει.


Γιώργος Ε. Παπαδάκης
Ελευθεροτυπία, 1 Οκτωβρίου 2008





Δεν υπάρχουν σχόλια: