Σάββατο 22 Μαρτίου 2014

Για το "Κολωνάκι-Τζιτζιφιές" του Γιώργου Τζώρτζη




Γιώργος Τζώρτζης

Κολωνάκι - Τζιτζιφιές

Είναι λίγο πράγμα (και αναίτιο) να επιχειρούμε μια αναπαράσταση του γράμματος των παλαιών εκτελέσεων των ρεμπέτικων τραγουδιών. Τόσο το γράμμα, όσο και το πνεύμα των τραγουδιών αυτών υπάρχουν ακέραια στις πρώτες εκτελέσεις που, ευτυχώς, οι περισσότερες είναι στη διάθεσή μας ύστερα από τριάντα σχεδόν χρόνια επανεκδόσεων. Οι επανεκτελέσεις που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα αυτό, από δεκάδες συγκροτήματα και κομπανίες, έχουν νόημα μόνο στο βαθμό που, ως καλλιτεχνικές πράξεις, δεν περιορίζονται σε γραφικές περιγραφές των παλαιών ερμηνειών. Ακόμα περισσότερο αποκτούν νόημα αν εμπνέονται από αυτό που σήμερα είναι (για τον καθένα μας) τα ρεμπέτικα και όχι από εκείνο που ήταν κάποτε.

Ο Γιώργος Τζώρτζης είναι ένας από τους λίγους τραγουδιστές που αναζητούν μέσα σ'αυτό το μουσικό υλικό το νήμα που φτάνει ως εμάς, χωρίς να δεσμεύεται από κανόνες μιας άγονης ορθογραφίας ή από «δόγματα» περί αναπαράστασης ή επιτέλεσης τα οποία, έτσι κι αλλιώς, δημιουργήθηκαν εκ των υστέρων και ερήμην των πρώτων δημιουργών του ρεμπέτικου, από άσχετους ιερείς μιας ρεμπετολογίας που όλο κι όλο το πάθος τους είναι να ταξινομούν, να φιλοτεχνούν καταλόγους και να σκαρώνουν ορισμούς περί του τι είναι «λαϊκό τραγούδι», τι είναι «μάγκας» και τι «ρεμπέτικο» δίχως ποτέ να παίξουν σ' ένα όργανο ή να τραγουδήσουν δυο νότες μουσικής. Και για να θυμηθούμε τον αείμνηστο Μάνο Χατζιδάκι με το πάντα δροσερό και κοφτερό του πνεύμα, «Το λαϊκό, το μάγκικο, και το παλιό ρεμπέτικο, μοιάζουν με τρία ξαδέρφια που κατοικούνε χρόνια τόνα στην Αλγερία, τ' άλλο στην Αταλάντη και τ' άλλο, το μικρότερο, στη Μεσοποταμία, ή αν θέλετε, στον Περισσό, εκεί που τα εργοστάσια φκιάχνουν δίσκους, κάλτσες και πλαστικά...».

Το πνεύμα με το οποίο αξίζει περισσότερο να πρασεγγίζονται, τώρα πλέον, τα ρεμπέτικα είναι, πιστεύω, ένα πνεύμα παρόμοιο, ή ανάλογο, με το προγονικό των ανώνυμων δημιουργών του που ήταν, κατά κύριο λόγο, ανατρεπτικό, και εξ αυτού, δημιουργικό. Κάτι τέτοιο μας χρειάζεται περισσότερο και όχι η λεπτομέρεια της νότας, ή το ξεπατίκωμα του τρόπου που τραγουδούσε το 1930 ο άλφα ή ο βήτα σπουδαίος τραγουδιστής. Οι μουσικοί είναι άνθρωποι και όχι λατέρνες. Μια λατέρνα δε βιώνει τίποτε. Ο άνθρωπος όμως νοιώθει τον κόσμο του και προ παντός μπορεί ελεύθερα να τον εκφράζει. Ο ιδιαίτερος τρόπος που ο Γιώργος Τζώρτζης αισθάνεται και αποδίδει τα τραγούδια αυτά, καθώς και οι πολλές άξιες μουσικές και ποιητικές στιγμές που περιέχουν, ενέπνευσαν κι εμάς όλους τους μουσικούς να «παίξουμε», μ' έναν τρόπο τη συνοδεία του, προς ευχαρίστησή μας. Ελπίζουμε και προς ευχαρίστηση των ακροατών μας.

Γιώργος Ε. Παπαδάκης

Δεν υπάρχουν σχόλια: