Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2009

JAZZ MESSENGER: "ΜΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΤΕ...ΤΗΝ JAZZ"

Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μας το δεύτερο τεύχος του περιοδικού Jazz Fusion Mood που εκδίδεται από τον γνωστό μπασίστα Γιώργο Φακανά και διανέμεται δωρεάν. Η θεματολογία του προκαλεί ιδιαίτερα θετική εντύπωση. Πλούσια στήλη ειδήσεων από την εγχώρια jazz σκηνή, συνεντεύξεις (Dennis Chambers, Γιώργος Τρανταλίδης), σύντομες δισκογραφικές αναφορές (Alan Holdsworth, Mike Stern), αφιέρωμα στην ελληνική jazz δισκογραφία (1987-1990), διδακτική της μουσικής (Dave Weckl) και αποσπάσματα από το βιβλίο του Άαρον Κόπλαντ «Μουσική και Φαντασία» σε μετάφραση Μιχάλη Γρηγορίου περιλαμβάνονται στην ύλη του συγκεκριμένου τεύχους (Χειμώνας 2007). Αλλά αυτό που ξεχωρίσαμε είναι ένα ιδιαίτερα μαχητικό κείμενο που υπογράφει ο jazz messenger (να υποθέσουμε ότι είναι ο ίδιος ο Γιώργος Φακανάς;) για τη σχέση jazz και έντεχνου τραγουδιού στην Ελλάδα. Ως φανατικοί φίλοι και των δύο ειδών, σας το παρουσιάζουμε!
Μ.Π.
-----


Μην πυροβολείτε…την jazz!

του jazz messenger

Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. Από την εποχή που πρωτοάνοιξε το jazz-club του Γιώργου Μπαράκου στην Πλάκα και η Αθήνα απέκτησε ένα μόνιμο χώρο όπου ακουγόταν η jazz, με αποτέλεσμα το διεθνές αυτό μουσικό είδος να αποκτήσει φανατικούς οπαδούς και υπόσταση, όλοι οι μουσικοί άρχισαν να φλερτάρουν μαζί της. Ως εδώ πάμε καλά. Με δεδομένες τις απίστευτες δυσκολίες της δεκαετίας του 70, την ανυπαρξία δίσκων, βιβλίων, εκπαίδευσης και γενικότερης πληροφόρησης περί την jazz, θεωρείται πολύ σοβαρό κατόρθωμα ότι υπήρξαν από τότε καμιά πενηνταριά μουσικοί που και απίστευτη δεξιοτεχνία απέκτησαν, και υπηρέτησαν το είδος με συνέπεια, σοβαρότητα και αφοσίωση.

Ερχόμαστε στο σήμερα, όπου βέβαια ο αριθμός αυτός έχει μεγαλώσει πάρα πολύ αφού έχουν εκλείψει οι δυσκολίες του παρελθόντος. Το να ανήκει κανείς στο χώρο της jazz και της δημιουργικής μουσικής γενικότερα, αποτελεί υψηλό στόχο. Γι’ αυτό όλοι θα επιθυμούσαν να ανήκουν εκεί κι ας μην το παραδέχονται άμεσα για λόγους διαφύλαξης των, οπωσδήποτε χαμηλότερου επιπέδου, προσωπικών τους επιλογών. Άλλωστε χρειάζεται πάρα πολλή δουλειά για κάτι τέτοιο και δεν φθάνουν τρία ματζόρε και τρία μινόρε ακόρντα στην κιθάρα με τα οποία κάνεις άνετα καριέρα σε άλλα είδη.

Τι γίνεται όμως με όλους εκείνους τους μεγαλοτραγουδοποιούς – που αυτοονομάζονται συνθέτες – που συνεπικουρούμενοι από μερίδα του τύπου, προσπαθούν να μας πείσουν ότι και την jazz κατέχουν και ως εκφραστικό μέσο μπορούν να τη χρησιμοποιούν με άνεση; Τι γίνεται, δηλαδή, με όλους εκείνους που ασελγούν πάνω της μπερδεύοντας απίστευτα το πλατύ κοινό που νομίζει ότι ακούει jazz επειδή κάποιος αυτοσχεδιάζει πάνω σε τραγούδια με «ποιητικό» περιεχόμενο, σε «συννεφιασμένες» μελωδίες ή σε ελαφρές γαλλικές ανοησίες που επειδή μοιάζουν με swing (ο θεός να τις κάνει swing), ονομάζονται μεγαλοπρεπώς jazz.

Όπου υπάρχει αυτοσχεδιασμός δεν σημαίνει ότι υπάρχει και jazz ιδίωμα!
Ούτε η δημοτική μας μουσική είναι η ελληνική jazz! Έλεος…

Η jazz αποτελεί ένα παγκόσμιο μουσικό γλωσσάρι με ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ μελωδικές, αρμονικές και ρυθμικές δομές. Η jazz είναι το πανέξυπνο παιδί ενός Αφρικανού (ρυθμός) και μιας Ευρωπαίας (αρμονία) που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αμερική με στόχο να ταξιδέψει σε ολόκληρη τη γη. Γι’ αυτό μπορεί να εκφράζει όλους τους κατοίκους της!

Η πραγματικότητα είναι ότι η συντριπτική πλειοψήφία των Ελλήνων τραγουδοποιών και τραγουδιστών τη μισούν. Στην αγωνιώδη τους προσπάθεια να είναι αυτοί οι μόνοι εκφραστές της ψυχαγωγίας αλλά και των υψηλών ιδεών και των προβληματισμών του ελληνικού κοινού, όποτε τους βολεύει, την αφυδατώνουν χαρακτηρίζοντας την σαν σκέτη τεχνική επίδειξη και τους μουσικούς της σαν επιδειξιομανείς χωρίς ψυχή. Άλλοτε πάλι όταν θέλουν να δείξουν πόσο σοβαρή είναι η δουλειά τους προσπαθώντας πανικόβλητα να είναι μέσα σ’ όλα, ή θέλουν να εκφράσουν κάτι παραπάνω που με το πάμπτωχο μουσικό τους λεξιλόγιο δεν μπορούν, τότε την επικαλούνται με τη βοήθεια κάποιων μουσικών που από επιδειξίες μετατρέπονται αυτόματα σε «μουσικάρες» και που, αντί πινακίου φακής, μετατρέπουν τα φτωχά τραγουδάκια τους σε έργα τέχνης. Φυσικά στο εξώφυλλο του cd θα φιγουράρει το όνομα του τραγουδοποιού!

Τι υποτίμηση για την πραγματικά έντεχνη μουσική, την jazz, να την ταυτίζουν με ό,τι τους συμφέρει προκειμένου να διατηρούν την πολιτιστική τους δικτατορία. Όπου χαμηλός φωτισμός, γυναικείο λίκνισμα σε προ στριπτίζ κατάσταση, μινόρε ψευτοswing και φυσικά σαξόφωνο που ψευτοαυτοσχεδιάζει, τα ονομάζουν jazz!

Και τι κρίμα να βλέπουμε μεγάλους Έλληνες μουσικούς της jazz να χρειάζονται την επιβεβαίωση των τραγουδοποιών για να έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία. Ταυτόχρονα οι τραγουδιστάδες να ανακατεύονται στα εξώφυλλα και στις στήλες του φιλικού προς την jazz τύπου!

Μην πυροβολείτε άλλο τη jazz και δη την ελληνική της έκφραση, φίλοι μας τραγουδοποιοί, και σεις ορισμένοι, ξενομανείς και μονομερείς, δημοσιογράφοι. Αφήστε το μουσικό αυτό είδος να κάνει το παγκόσμιο ταξίδι του. Ασχοληθείτε καλύτερα με την άνοδο της μουσικής στα τραγούδια σας που τόσο πολύ πονάτε οι μεν και τόσους τόνους μελάνι χύνετε γι’ αυτά οι δε. Γιατί στίχο υψηλού επιπέδου πάντα είχαμε. Καλή μουσική στα τραγούδια όμως, σπάνια.

Η πραγματική έντεχνη μουσική σε ολόκληρο τον κόσμο είναι η κλασική και η jazz. Ο σεβασμός σε αυτά τα μουσικά είδη καθώς και η κρατική οικονομική υποστήριξη και προστασία είναι παγκοσμίως δεδομένη.
Τ’ ακούτε, εκάστοτε κυβερνώντες;
Ή σας μπερδεύουν και σας οι ενέργειες των δήθεν «έντεχνων» σχετικά με το τι είναι πραγματικά υψηλή μουσική τέχνη που τιμά διεθνώς μια χώρα…

jazz messenger
Περιοδικό «Jazz Fusion Mood», τεύχος 2, Χειμώνας 2007, σελ. 10-11.

6 σχόλια:

Μιχάλης Τσαντίλας είπε...

Επιτέλους τα 'πε ο χρυσόστομος! Νισάφι πια με τον όρο "έντεχνο"! Όχι άλλο Πλιάτσικα!

Μουσικά Προάστια είπε...

Γεια σου Μιχάλη,
έγινε και κοτζάμ πανό στις διαδηλώσεις το σύνθημα... Αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι πρέπει σώνει και καλά να διαλέξουμε, τζαζ ή έντεχνο, μου θυμίζει όλους τους άλλους διαχωρισμούς άσπρο-μαύρο που ζουν και βασιλεύουν στο τραγούδι.

Μιχάλης Τσαντίλας είπε...

Φίλε Ηρακλή, φυσικά και δεν χρειάζεται να διαλέξουμε ή να συγκρίνουμε, ειδικά όταν οι δύο αυτοί μουσικοί χώροι δεν "συνορεύουν" καν. Εγώ αναφερόμουν μόνο στον όρο "έντεχνο" που έχουν οικειοποιηθεί κάποιοι συνθέτες και τραγουδοποιοί (ο όρος αξίζει να αποδοθεί μόνο στην κλασική και στην τζαζ όπως πολύ σωστά γράφει ο τύπος στο κείμενο) καθώς και στη μουσική μετριότητα (λέμε τώρα...) που μας περιβάλλει...

Μουσικά Προάστια είπε...

Συμφωνώ Μιχάλη, το σχόλιό μου πήγαινε προς το άρθρο, όχι προς τη δική σου παρατήρηση. Τελικά, με ένα έντεχνο ...ξεχνιέμαι (ξεχνιόμαστε), και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Κοινώς, κάθε ταμπέλα είναι καλή όταν έχει μια χρησιμότητα (να καταλαβαινόμαστε, να κατηγοριοποιούμε, κλπ), και όχι όταν γίνεται σημαία νομιμοποίησης της μπαρούφας.

Giousurum είπε...

Δεν έχω διαβάσει άλλο κείμενο που να τοποθετεί την ελληνική έκφανση της jazz στην πραγματική της θέση :

"...Όπου υπάρχει αυτοσχεδιασμός δεν σημαίνει ότι υπάρχει και jazz ιδίωμα!
Ούτε η δημοτική μας μουσική είναι η ελληνική jazz! Έλεος…
..."

Έλεος πια με το όπου κλαρίνο και χαμηλός φωτισμός ίσον ελληνική jazz...

To εν λόγο περιοδικό κυκλοφορεί ακόμη?? που μπορεί να το βρεί κάποιος???

Μουσικά Προάστια είπε...

Δυστυχώς φίλοι του Γιουσουρούμ, το πραγματικά εξαιρετικό αυτό περιοδικό βρέθηκε στο γραφείο μου χέρι με χέρι πριν από δύο χρόνια, και δεν έχω ιδέα που μπορείτε να το προμηθευτείτε. Πάντως, σίγουρα δεν κυκλοφορεί στα περίπτερα, είναι πρωτοβουλία του Φακανά που διακινείται από αυτόν. Ίσως στο Ωδείο του να ξέρουν περισσότερα.