Ο Κηλαηδόνης μιλάει για τον Κηλαηδόνη
Τώρα ύστερα από μια σειρά αναζητήσεων - που θαρρώ δεν
ενδιαφέρουν τους άλλους - έχω καταλήξει στο ότι η μορφή του τραγουδιού είναι η
φόρμα που με εκφράζει. Πιστεύω, δηλαδή, ότι το τραγούδι είναι μια τέλεια φόρμα
με τεράστιες εξελικτικές δυνατότητες. Αυτό το συνειδητοποίησα περισσότερο από
τότε που γύρω μου είχε δημιουργηθεί ένα κλίμα απαισιοδοξίας για την τύχη του
τραγουδιού, προπαντός τα τελευταία χρόνια. Κατάλαβα, δηλαδή, ότι ο φορμαλισμός
- η φόρμα για τη φόρμα - μας οδηγούσε σταθερά στο αδιέξοδο του να δούμε το
τραγούδι σαν ζωντανό λειτουργικό στοιχείο Μουσικής. Μελετώντας όμως το τραγούδι
και πηγαίνοντας όλο και πιο πίσω στις πηγές του, όλο και περισσότερο ξεκαθάριζε
μέσα μου και η μορφή και το περιεχόμενό του - μουσικολογικά και ποιητικά - και
γοητεύτηκα από την λιτότητα της φόρμας και από την ειλικρίνεια και
ουσιαστικότητα αυτών που είχε να πει.
Απ’ τη στιγμή που συνειδητοποίησα αυτά, η οπτική μου γωνία
στην προσέγγιση της ποίησης για μελοποίηση άλλαξε ριζικά. Και, για να μιλήσω
πιο συγκεκριμένα για τη δουλειά μου (δηλαδή την προσωπική μου συμβολή στο
τραγούδι), πρέπει να πω ότι η αντιγραφή μορφών που λειτούργησαν στο παρελθόν -
όσο και να ’χουν δημιουργήσει μια μεγαλειώδη παράδοση - όχι μόνο δεν με
ενδιέφερε, αλλά την βρίσκω και οπισθοδρόμηση. Μιλάω πάντοτε για την αντιγραφή,
γιατί η αντιγραφή σ’ όλες τις μορφές της τέχνης δείχνει ερασιτεχνισμό και
έλλειψη δημιουργικότητας, για να μην πω ότι όταν γίνεται μόνο αντιγραφή - όσο
και να ξεγελάει προς στιγμή - αποδεικνύει την έλλειψη ταλέντου.
Από την παράδοση μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία μόνο στην
περίπτωση που αυτά θα βρίσκουν σαφείς αντιστοιχίες με την σημερινή
πραγματικότητα ή όταν θα τα ζωντανέψουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να απηχούν μια
σημερινή αίσθηση. Αν αυτό το τελευταίο δεν γίνεται, τότε τα στοιχεία που έχουμε
αντλήσει θυμίζουν πολύ τα ταγάρια τα χωριάτικα τα κρεμασμένα εκατέρωθεν της Γκουέρνικα
του Πικάσσο…
Τα «Μικροαστικά» παραμένουν για μένα μια ικανοποιητική
μορφοποίηση των όσων είχα συνειδητοποιήσει. Όμως το να μείνω εδώ δεν είναι κάτι
που με γεμίζει. Τα «Μικροαστικά» έχουν γίνει, διάφορα προβλήματα μού έχουν
λύσει, αλλά, αυτά τα ίδια, άλλα τόσα και περισσότερα προβλήματα μού θέτουν.
Αυτή τη στιγμή βλέπω το τραγούδι να πηγαίνει ακόμη πιο πέρα από τα «Μικροαστικά»
- αυτή την έμμεση κοινωνική κριτική - σε μια μορφή αμεσότερης θέσης μου
απέναντι στις κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις.
Θα ήθελα να δουλέψω καθαρά πολιτικό τραγούδι, πέρα από το
πνεύμα του ρομαντισμού και του ασαφούς υπαινιγμού, που νομίζω ότι χαρακτηρίζουν
το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών τραγουδιών που θεωρούνται πολιτικά. Δεν ξέρω
βέβαια κατά πόσο το κοινό μας είναι ώριμο να δεχτεί τέτοιου είδους αισθητικές «καινοτομίες»,
όταν εδώ και πάρα πολλά χρόνια τού έχει γίνει μια συστηματική πλύση εγκεφάλου
με αισθητικές συνήθειες που είναι πολύ …σίγουρες και δοκιμασμένες μέσα από την
παράδοση του αστικού μας… γούστου. Επειδή όμως πιστεύω ότι ειδικότερα η
νεολαία, μέσα από τις τελευταίες προπαντός περιπέτειες της κοινωνικής και
πολιτικής μας ζωής, έχει ωριμάσει, πολύ περισσότερο απ’ όσο θέλουν μερικοί να
πιστεύουν, τη δουλειά αυτή θα την κάνω με κέφι και με απεριόριστη πίστη σ’ αυτή
- τη νεολαία.
ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ
Αντί, τεύχος 2, 21 Σεπτεμβρίου 1974, σελ. 39.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου