Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2007

Αναφορά στο Πολυτεχνείο





Το τραγούδι δεν είναι απλό πράγμα. Το τραγούδι είναι πράγμα επικίνδυνο. Να, ρωτήστε κι αυτούς που το κατάλαβαν νωρίς:

«Διαταγή υπ’ αριθ. 13 του Στρατού:

1) Απεφασίσαμεν και διατάσσομεν τα ακόλουθα, ισχύοντα δι’ ολόκληρον την επικράτειαν:

Απαγορεύεται:

α) η ανατύπωσις ή η εκτέλεσις της μουσικής και των ασμάτων του κομμουνιστού συνθέτου Μίκη Θεοδωράκη, τέως αρχηγού της νυν διαλυθείσης κομμουνιστικής οργανώσεως «Νεολαία Λαμπράκη» δεδομένου ότι η εν λόγω μουσική εξυπηρετεί τον κομμουνισμόν·

β) το άδειν άπαντα τα άσματα, τα χρησιμοποιούμενα υπό της κινήσεως της κομμουνιστικής νεολαίας, διαλυθείσης δυνάμει της παραγράφου 8 του διατάγματος της 6 Μαΐου 1967, δοθέντος ότι τα εν λόγω άσματα υποκινούν πάθη και διενέξεις εις τους κόλπους του πληθυσμού.

2) Οι παραβαίνοντες την ως άνω διαταγήν πολίται θα παραπέμπονται αμεσως ενώπιον στρατοδικείων και θα δικάζωνται συμφώνως προς τας διατάξεις της εκτάκτου νομοθεσίας.

Οδυσσεύς Αγγελής
αρχηγός του επιτελείου του ελληνικού στρατού»

Απεφασίσαμεν και διατάσσομεν. Γιατί άραγε; Ίσως γιατί, ενώ άλλοι γιορτάζουν με τη Χούντα στο Καλλιμάρμαρο, ο Θεοδωράκης τραγουδάει στο λαό όλη την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι συγκεκριμένη, συχνά πολύπλοκη, αντιφατική, αλλά πάντα συγκεκριμένη. Εκτός από συγκεκριμένη, η αλήθεια του Θεοδωράκη είναι και άκρως επικίνδυνη…δύο μόνο λέξεις: τακ-τακ. Τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ, χρόνια τώρα, αιώνες ολόκληρους, τακ-τακ στον τοίχο της ιστορίας, κι όλο να λες: - Που θα πάει, κάποιος θα ακούσει, κάποιος θ’ αποκριθεί. Και αποκρίθηκε, όπως δείχνει και η κάμερα του Νίκου Κούνδουρου από τα "Τραγούδια της Φωτιάς":

Το μεσημέρι

Το μεσημέρι χτυπάνε στο γραφείο
μετρώ τους χτύπους, το αίμα μετρώ
είμαι θρεφτάρι, μ’ έχουν κλείσει στο σφαγείο
σήμερα εσύ, αύριο εγώ.

Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Αντρέα
μετρώ τους χτύπους, τον πόνο μετρώ,
πίσω απ’ τον τοίχο πάλι θα ’μαστε παρέα
τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ

Που πάει να πει, σ’ αυτή τη γλώσσα τη βουβή
βαστάω γερά, πατάω καλά.

Μες στις καρδιές μας θ’ αρχινάει το πανηγύρι
τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ
τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ.

Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι
και το κελί μας κόκκινο νερό

Στίχοι-Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, Ερμηνεία: Αντώνης Καλογιάννης, Δίσκος: Τα Τραγούδια του Αντρέα (1974).

Και πέρασαν τα χρόνια, και ακούσαμε τα ίδια λόγια ξανά και ξανά. Έτσι κι αλλιώς ήταν λόγια όχι για τους νεκρούς αλλά για τους ζωντανούς. Τους νεκρούς, ποιος τους θυμάται τους νεκρούς; Αντιγράφω:

Αναγνωστόπουλος
Αντάρογλου
Αργυρίου
Βυθούλκας
Βρυώνης
Γερακίδης
Γιαννόπουλος
Γρέλος
Δεσπίρης ή Πεσιπλής
Δημόπουλος
Διαμαντάκη
Έγκελαντ Ντίρις Μαριέτε
Ευαγγελινός
Ηλιόπουλος
Θεοδώρου
Ιωαννίδης
Ιωάννου
Καΐνης
Κάμπος ή Κάγκος
Καράγα Μπαλσάν ή Πάρσιλ
Καραγεώργης
Καραγεωργίου
Καραμάνης
Κομνηνός
Κούμουλος
Κρητικάκη
Κυριακόπουλος
Λαζαριώτης
Μαλικάκης ή Μανιμάκης
Μαντζώρος
Μανωλόπουλος
Μαρκούλης
Μαυρογιάννης
Μέξης
Μικρώνης
Μιχαηλίδης
Μπεκιάρη ή Πικιάρη
Μπέστας ή Βέστας
Μυρογιάννης
Μώμος
Μπάτης ή Μπότης
Παντελάκης
Παπαγεωργίου
Παπαδόπουλος
Πολυζωΐδης
Σπαρτίδης
Σαμούρης
Σαρμαλής
Σταυρόπουλος
Σχίζας
Τουρίλ Εκλέκ
Τσιγγούνης
Φαμέλος
Φιλίνης
Χανιωτάκης ή Καστανάκης
Χαραλαμπίδης

(Πολυτεχνείο: Από την κατάληψη στην εισβολή, Γ’ Έκδοση, Εκδόσεις Ερμείας, 1974, σελ.

Ποιος τους θυμάται τους νεκρούς; Εδώ κοτζάμ γενιά του Πολυτεχνείου βγήκε σου λέει. Γεννήθηκε σε γέννα δύσκολη, με μαμή το τανκ, με καισαρική ανοιγμένη με σφαίρες και γκλομπς, γενιά που έκλαψε σαν κάθε νεογέννητο, κοίταξε γύρω της το αφιλόξενο τοπίο και ξαναμπήκε στα ζεστά, για να μη πουντιάσει ίσως, να μην αρπάξει κάνα κρύωμα. Ξαναμπήκε στα γρανάζια ενός τανκ μεγαλύτερου, που το λένε εξουσία και ανάγκη και σύμβαση, κι άλλα πολλά. Και δως του στεφάνια και λουλούδια στο άγαλμα, και δως του εξαργυρώσεις. Βλέπω τους λίγους που τη βγάλαν καθαρή, και ζητάω λίγη από την ομορφιά τους. Και προπάντων δεν ξεχνάω ούτε λέξη. Ας πούμε, θυμάμαι ότι ακόμα κι ο Γιάννης Μαρκόπουλος μας προσκαλεί στο Πολυτεχνείο, χρόνια τώρα. Και εγώ έχω κρατήσει εκείνη την παλιά πρόσκληση, τη σκέτη, χωρίς ψηφοδέλτια Επικρατείας και δηλώσεις μετανοίας, την πρόσκληση που μας καλεί να πάμε μόνο μαζί με «τ’ όμορφο τ’ όνειρο». Και αυτή τη φορά λέω να το πάρω και να ’ρθώ.

ηρ.οικ.




Στο Πολυτεχνείο

Όσο δε δίνεις μια για μένα
τόσο δε δίνω μία για σένα
τ’ όμορφο τ’ όνειρο σβήνει βουλιάζει
σύντροφε σύντροφε ποιος μας διχάζει

Στο Πολυτεχνείο έλα να σε δω
έχω δυο κουβέντες πάλι να σου πω.

Όσο θα χάνομαι μες στα κανάλια
κι όσο θα χάνεσαι μες στα μπαράκια
ο κάθε όρκος μας θα ξεθωριάζει
σύντροφε σύντροφε ποιος μας διχάζει

Στο Πολυτεχνείο έλα να σε δω
έχω δυο κουβέντες πάλι να σου πω.

Στίχοι: Δημήτρης Βάρος, Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος, Ερμηνεία: Δημήτρης Ζερβουδάκης, Δίσκος: Τολμηρή Επικοινωνία, 1987.

4 σχόλια:

vpmech είπε...

μια χαρα τα λετε...επιτελους βρηκα τη διευθυνση(για την ακριβεια, μου υπενθυμισε ο Θανος...)..Ηρακλη ελπιζω να τα πουμε συντομα..Βαγγέλης(γανδη κλπ..)

Μουσικά Προάστια είπε...

Βάγγελα, στείλε κάνα email να τα πούμε! Σύντομα και από κοντά.
Ηρ.

Magisma52 είπε...

Γεια σας: Πρώτα, συγχαριτήρια για το blog!

Εγώ είμαι Ισπανίδα αλλά μιλάω λίγο Ελλινικά. Μ΄αρέσει πάρα πολύ η ελληνική μουσική και ποίηση, ειδικά το έντεχνο (Θεοδωράκης: Το αξιόν εστί, Ρωμιοσύνη, Επιτάφιος, κτλ.)

Ευχαριστώ πολύ για αυτό το "post", και σας καλώ να επισκεφθείτε την σελίδα μου: http://tokoutimousikis.blogspot.com (συγνώμη, είναι στα Ισπανικά)

Φιλάκια

Μουσικά Προάστια είπε...

Ola Magisma! Πολύ ωραίο το μπλογκ σου, ώστε μέχρι την Ισπανία έχει φτάσει η αγάπη για το ελληνικό τραγούδι! Θα τα λέμε, καλή συνέχεια.